ልጆችን ስለ ጾታዊ ጉዳዮች እንዴት እናስተምራቸው?

More stories

ጥሪ ለአለም«በትግራይ ግድያና ስቃይ በመበራከቱ ነዋሪዎች ወደ ኤርትራና ሌሎች ክልሎች አየተሰደዱ ነው»

July 7, 2021

መንግስት ከስድስት ዓለም አቀፍ ድርጅቶች ጋር በመተባበር በትግራይ ክልል የሚሰጠው ሁሉን አቀፍ ድጋፍ ተጠናክሮ መቀጠሉ ተገለፀ

April 28, 2021

የተማሪዎችን ፍላጎት መሰረት ያደረገ የትምህርት ምደባ ስራ ላይ ሊውል ነው

April 24, 2021

የካንሰር መንስኤው እና ማድረግ ሚገቡን ጥንቃቄዎች

June 7, 2024

በትግራይ ያሉ የዪኒቨርሲ ተማሪዎች ወደ ሰመራ እየገቡ ነው

July 26, 2021

ልጆችን ስለ ጾታዊ ጉዳዮች የማስተማር እና ያለማስተማር ጉዳይ ብዙዎችን ያከራከረ ጉዳይ ነው::

የተለያዩ ጥናቶች : ልጆች እድሜያቸውን እና የማገናዘብ ደረጃቸውን መሰረት ያደረገ ጾታዊ ትምህርት ቢሰጣቸው የተሻለ ነው ይላሉ:: ለዚህም እንደ ምክንያት የሚቀርበው: ይህን መረጃ ከወላጆቻቸው ካላገኙት ሌሎች የመረጃ ምንጮችን (ማለትም ከአቻዎቻቸው፣ ከበይነመረብ..) ማወቃቸው አይቀርም: ከነዚህ ምንጮች የሚገኙ መረጃዎች ደግሞ ላፈነገጡ ዝንባሌዎች ሊዳርጓቸው ይችላል የሚል ነው:: ስለ ጾታዊ ጉዳዮች አስቀድመው ማወቃቸው  ራሳቸውን ከጥቃቶች እንዴት መከላከል እንደሚችሉ ያግዛቸዋል የሚል አመክንዮም የሚያቀርቡ አሉ::

**

የልጆች የአስተሳሰብ እና የማገናዘብ ችሎታ ልክ እንደ አካላዊ እድገት ሁሉ  በእድሜ ሂደት የሚገነባ ነው::

🔹ከ 2-7 አመታቸው ድረስ ያለው Preoperational stage ይባላል:: በዚህ እድሜያቸው:: በአመክንዮ የማሰብ እና ውስብስብ ነገሮችን የመገንዘብ ችሎታው አይኖራቸውም፤ ሁኔታዎችን በራሳቸው አረዳድ ከመመዘን በዘለለ ሌሎች እንዴት ይቃኙታል ብለው አያገናዝቡም:: egocentric ናቸው::

ነገሮችን የሚማሩት በትዕምርት(Symbolic representation) ነው::
ስለዚህም በዚህ እድሜ ክልል ላይ ለሚገኙ ልጆች ነገሮችን በጨዋታ አስታኮ ማስተማር የተሻለ ነው::

በዚህም መሰረት:-

▪️ህጻናት ከእናቶች እንደሚወለዱ
▪️ወንዶች እና ሴቶች በጾታዊ አካሎቻቸው እንደሚለያዩ
▪️አካላዊ ስያሜዎችን በቀላል ቃል ማስረዳት
▪️የራስ አካል የግል እንደሆነና: ሌሎች በፍጹም ሊነኳቸው የማይገቡ አካሎች የትኞቹ እንደሆኑ
▪️ከቤተሰብ የሚደበቅ ሚስጥር መኖር እንደሌለበት ማስረዳት አስፈላጊ ነው::

🔹ከ7-11 አመታቸው ድረስ ያለው ጊዜ Concrete Operational stage ይባላል:: ምክንያታዊ የሚሆኑበት እና በአመክንዮ ማሰብ የሚጀምሩበት እድሜ ነው:: ምክንያታዊነታቸው ታድያ ለቁስ አካሎች ብቻ ነው:: ምናባዊ የሆኑ ጉዳዮችን በጥልቀጥ ለመመርመር ይቸገራሉ::

Inductive reasoning በብዛት ይጠቀማሉ:: ነገሮችን ከራስ ተሞክሮ በመነሳት ወደድምዳሜ ያመራሉ::

ማፈር እና ስለ ጾታዊ ጉዳዮች በመጠኑ ማሰብ የሚጀምሩበት እድሜ ነው::

በዚህ እድሜያቸው:-

▪️ስለ ወሲብ፣ እርግዝና እና ወሊድ
▪️ስለ ጉርምስና አካላዊ ለውጦች
▪️ስለ ወሲብ ጥቃት ምንነት/ በሚያውቁት ሰውም ሊደርስ እንደሚችል
▪️ጥቃት ቢደርስ የነሱ ጥፋት እንዳልሆነ እና መናገር እንዳለባቸው
▪️ ሰዎች ያለ አግባብ ሲደርሱባቸው እምቢ ማለት እንዳለባቸው፣ ከአሳቻ ስፍራ መራቅ እንዳለባቸው ማስረዳት ተገቢ ነው::

🔹ከ 11 አመታቸው በኋላ ያለው Formal Operational stage ይባላል:: Deductive reasoning ይጠቀማሉ:: ማለትም ከሰፊው አለም ተሞክሮ በመነሳት የራሳቸውን ባህርይ መገምገም ይችላሉ:: ምናባዊ ጉዳዮችን በጥልቀት መመርመር ይጀምራሉ::

ማንነት የሚገነባበት ወሳኝ እድሜ ነው:: ጠንካራ ማንነትን መገንባት ካልቻሉ ለአቻ ግፊት ተጋላጭ ሊሆኑ ይችላሉ::

የጉርምስና እድሜ እንደመሆኑ በአካል ላይ የሚታዩ ለውጦች አሉ:: ጾታዊ ፍላጎታቸውም ይጨምራል:: በተለያዩ ምክንያቶች(ተታለው፣ በስሜታዊነት፣ በአቻ ግፊት..) ለጾታዊ ጥቃቶች ሊጋለጡ ይችላሉ:: ታዲያ በዚህ እድሜያቸው እንቁላል መለቀቅ ስለሚጀምር እርግዝና ሊፈጠር ይችላል:: ስለዚህ ውይይታችን እነዚህን ጉዳዮች ያቀፈ መሆን ይኖርበታል::

ይህን ጽሁፍ ሳዘጋጅ Kaplan and Sadocks comprehensive textbook of Psychatry እና kelela guide ን በዋቢነት ተጠቅሜያለሁ::

ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው- የአዕምሮ ህክምና ስፔሻሊስት